Klassieken Cultuur

Op een morgen, duizenden jaren geleden, verschijnt er voor de Egyptische farao een man die een fantastische uitvinding heeft gedaan, zo zegt bij. Zijn naam is Theuth. “Vertel op Theuth”, zegt de koning, “Ik ben benieuwd.” “Koning, ik ben een nederige dienaar en heb vele zwakke kanten. Sommige van die gebreken zie ik ook bij andere mensen. Een voorbeeld is dat ik vaak dingen vergeet die ik heb gehoord. Iemand vertelt mij een verhaal of vraagt aan mij of ik iets voor hem wil doen. En de volgende dag weet ik niet meer wat hij aan mij gevraagd heeft. Ik ben het vergeten!

Daar dacht ik over na, en opeens kreeg ik een geweldig idee! Ik ga voortaan dingen die ik onthouden wil ergens vastleggen! Van alle klanken die ik hoor maak ik een tekening op een steen of op een stuk hout of op papyrus. Als ik dan later de tekening weer bekijk, kan ik terugzien wat ik eerder heb gehoord. Ook al was het al uit mijn hoofd verdwenen, ik weet dan toch weer wat mij werd verteld. Ik hoef dan nooit meer iets te vergeten! Koning, het lijkt me een goed idee dat iedereen leert de klanken die hij gehoord heeft voortaan te tekenen. Dan vergeten mensen nooit meer de dingen die belangrijk voor ze zijn.

Maar de koning bleek het helemaal geen goed idee van Theuth te vinden. Hij zei tegen hem: “Beste Theuth, ik begrijp dat je enthousiast bent over je eigen uitvinding, maar ik vind het eerlijk gezegd niks. Ik zie al voor me wat de gevolgen zijn. Mensen zullen niet meer hun best doen om dingen uit het hoofd te leren, wanneer ze weten dat ze iets gewoon kunnen opzoeken, op steen, op hout of op papyrus. Ze denken dan dat ze beschikken over kennis, maar ze weten eigenlijk helemaal niks. De kennis die ze hebben komt dan van buitenaf en niet meer van binnenuit. Je hebt pas echte kennis als je begrijpt waar je het over hebt. Begrijpen zit in je hoofd, dat gebeurt van binnen. Als kennis van buitenaf komt, begrijp je het niet echt. Dus, Theuth, wij gaan de bevolking van Egypte niets vertellen over jouw uitvinding, want als we dat wel doen, wordt het Egyptische volk het domste volk van de hele wereld.”

Moraal van het verhaal: Wijsheid leer je niet uit een boek!

Wat dit betreft doet de school het wel helemaal fout: naar school gaan betekent tegenwoordig vooral: zeulen met een zware tas vol boeken. En verder staan er overal in school computers met een harde schijf en internet waar oneindig veel meer opstaat dan wij ooit zelf onthouden kunnen. Maar, wij hebben dan ook tegenwoordig een hele geschiedenis en een hele wereld te bestuderen en allerlei talen en natuurwetenschappen waarvan de Egyptische farao zoveel duizend jaar geleden helemaal niets wist.